Spele pop

Å lære å spele gitar og syngje er ei fantastisk reise! Ein god stad å starta er med ein popsong frå historia. Vel ein song du elskar, lær deg gitarakkordane og øv på fingerspel. Når du kjenner deg trygg, prøv å syngje samstundes som du spelar. Etter kvart kan du byrje å lage din eigen musikk. Prøv ulike akkordrekkjer, eksperiment og finn noko som høyrest bra ut for deg. Skriv ned ideane dine for songteksten. Når du er nøgd, ta opp songen din, anten med mobilen eller ein opptakar. Lykke til, musikken ventar på deg!

Reperere gitarakkordar

Læringsmål

Læringsmål

Læringsmål

1. Muskelminne

2. Fingerferdigheit og koordinasjon

3. Rytme og timing

4. Musikalsk teori

5. Øyret

6. Sjølvtillit

Diskuter

Diskuter

Diskuter

Å repetere gitarakkordar er avgjerande for å utvikle seg som gitarist, anten ein er nybyrjar eller erfaren musikar. Gjennom regelmessig repetisjon av akkordar kan ein oppnå fleire viktige fordelar som bidreg til både teknisk ferdigheit og musikalsk uttrykk.

For det første, repetisjon hjelper med å byggje muskelminne. Når ein spelar gitarakkordar gjentekne gonger, vil fingrane etter kvart vite kor dei skal plasserast på gripebrettet utan å måtte tenkje medvite på det. Dette er spesielt viktig for raske akordskift i songar der tempoet er høgt. Muskelminne gjer at ein kan spele meir flytande og utan avbrot.

Vidare, regelmessig repetisjon styrkar fingerferdigheit og koordinasjon. Mange gitarakkordar krev presis plassering og trykk, og dette kan vere utfordrande for nye gitaristar. Ved å øve på akkordane dagleg, vil ein styrkje musklane i fingrane og handa, noko som gjer det lettare å spele dei korrekt og med rett klang.

Repetisjon er også nøkkelen til å utvikle rytme og timing. Gode gitaristar har ikkje berre teknisk dugleik, men også ein sterk rytmisk sans. Ved å repetere akkordar i ulike rytmemønster, lærer ein å halde takten og å spele med jamn flyt, noko som er essensielt for samspel med andre musikarar.

Dessutan gir repetisjon ein djupare forståing av musikalsk teori. Når ein øver på ulike akkordprogresjonar, vil ein etter kvart forstå korleis akkordar heng saman og korleis dei kan brukast til å byggje songar. Dette kan også inspirere til eigenkomponering og kreativ utforsking av instrumentet.

Å repetere gitarakkordar bidreg også til å utvikle øyrer. Ved å spele akordar om att og om att, vil ein bli meir medviten på korleis kvar akkord kling, og ein vil lettare kunne identifisere dei når ein høyrer dei i musikk. Dette er ein verdifull eigenskap både for improvisasjon og når ein skal lære nye songar på gehør.

Til slutt, repetisjon byggjer sjølvtillit. Når ein kan spele akordar utan feil og utan å måtte tenkje seg om, aukar sjølvtilliten. Dette gjer at ein vågar å spele for andre, delta i band eller opptre på konsertar, noko som igjen kan føre til nye musikalske moglegheiter og opplevingar.

5 SPØRSMÅL

5 SPØRSMÅL

5 SPØRSMÅL

Fingerspel

Læringsmål

Læringsmål

Læringsmål

1. Forstå grunnleggande teknikk

2. Øve på presisjon og kontroll

3. Forstå og øve på kompfigurar

4. Gradvis øving

5. Tålmod og øving

Diskuter

Diskuter

Diskuter

Fingerspel

0:00/1:34

Å lære å spele fingerspel på gitar kan vere ein spennande og givande utfordring. Det krev litt øving, men med tid og tålmodigheit, kan du bli svært dyktig i denne stilarten.

Først, la oss snakke om korleis vi bruker fingrane når vi spele fingerspel. Tommelen slår nedover på strengene, som oftast på dei tykkaste strengene (E, A, og D). Denne teknikken blir brukt for å skape ein stabil rytme, som er grunnlaget for spelestilen.

Peike-, lang-, og ringfingeren "plukkar" innover i handa, det vil seie dei trekk strengene mot handflata. Kvar av desse fingrane har ein streng dei primært spelar på: peikefingeren spelar på G-strengen, langfingeren på H-strengen, og ringfingeren på E-strengen.

Det er viktig å øve på presisjon og kontroll når du "plukkar" strengane. Du kan skape ein rik og detaljert lyd ved å meistre denne teknikken.

Når det gjeld kompfigurar til fingerspel, finst det mange variantar. Kompfigurane er avhengige av musikkstykket du spelar, og kan variere mykje. Men ein vanleg kompfigur kan vere å bruke tommelen til å slå på basstrengane (E, A og D), medan dei andre fingrane "plukkar" på dei høgare strengene. Dette gir ein rik og fyldig klang.

Når du byrjar med fingerspel, kan det vere nyttig å starte med enkle øvingar og gradvis byggje opp kompleksiteten. Til å byrje med, prøv å spele ein enkel skala ved hjelp av fingerspelteknikken. Etter kvart som du blir meir komfortabel, kan du prøve deg på enkle songar og til slutt kompliserte stykke.

Å spele fingerspel på gitar kan opne opp ein heilt ny verda av musikalske uttrykk for deg. Med øving og tålmod, vil du kunne meistre denne spelestilen. Lykke til!

5 SPØRSMÅL

5 SPØRSMÅL

5 SPØRSMÅL

FINGERSPEL

FINGERSPEL

When You Say Nothing at All

Læringsmål

Læringsmål

Læringsmål

1. Kjenn til akkordane du treng for songen

2. Akkordposisjonar på gitarhalsen

3. Struktur for songen

4. Nokre råd for å meistre songen

5. Bakgrunnsinformasjon om Ronan Keating

6. Ha det gøy

Diskuter

Diskuter

Diskuter

When You Say Nothing at All

"When You Say Nothing At All" er ein song som har vorte utøvd av mange artistar gjennom åra, men kanskje den mest kjende versjonen er den som vart framført av Ronan Keating. Keating, som er ein irsk songar og låtskrivar, har hatt ein lang og suksessrik karriere i musikkbransja. Han vart først kjend som medlem av gutegruppa Boyzone på 90-talet, før han starta ei suksessrik solokarriere.

Keating sin versjon av "When You Say Nothing At All" vart lansert i 1999 som ein del av soundtracket til filmen "Notting Hill". Songen vart ein stor hit og toppa listene i fleire land, inkludert Storbritannia. Songen er kjenneteikna av Keating sin glatte vokalstil og dei vakre melodiane på gitar.

Songen er bygd opp rundt eit enkelt akkordprogresjon av G, D, C og D, som blir gjenteke gjennom heile songen. Det er ingen soloar eller komplekse riff å bekymre seg om, så det er eit godt val for nybegynnarar.

Når du øver på songen, er det viktig å fokusere på å halde takta stabil. Dette er særleg viktig for songar som "When You Say Nothing At All", der den jamne rytma er ein vesentleg del av songen sin appell.

Å byte mellom akkordane kan vere litt utfordrande i byrjinga, men med litt øving blir det lettare. Prøv å byte mellom akkordane utan å spele, slik at du kan kjenne korleis det følest å byte frå den eine til den andre.

Lykke til med gitarspelet ditt, og hugs å nyt musikken du lagar!

5 SPØRSMÅL

5 SPØRSMÅL

5 SPØRSMÅL

WHEN YOU SAY NOTHING AT ALL

WHEN YOU SAY NOTHING AT ALL

Akkordar i ulike toneartar

Læringsmål

Læringsmål

Læringsmål

1. Dur-skalaen og akkordar

2. Romertal og akkordar

3. Akkordane i dur-skalaen

4. Døme på akkordar i C-dur

5. Byte av toneart

6. Bruk av akkordar som ikkje høyrer til i tonearten

7. Modulasjon eller toneartbyte

Diskuter

Diskuter

Diskuter

Ein toneart i dur er bygd opp rundt dur-skalaen. Dur-skalaen har ein bestemt struktur av heile og halve tonar: C – D – E – F – G – A – H. Dei første sju akkordane i dur-skalaen blir bygde ved å stable tersar oppå kvar av tonane i skalaen.

Kvar av dei sju akkordane har eit romertal, frå I til VII. Desse romartalt indikerer kvar akkorden høyrer heime i skalaen og korleis akkorden vil høyrest ut, med omsyn til om han er dur- eller mollakkord.

I dur-skalaen er det slik:

• I-akkorden, IV-akkorden og V-akkorden er durakkordar. I C-dur er desse C, F og G.

• II-akkorden, III-akkorden og VI-akkorden er mollakkordar. I C-dur er desse Dm, Em og Am.

• VII-akkorden er ein diminuert akkord. I C-dur er dette Bdim.

Så i ein toneart som C-dur, har vi desse sju akkordane: C, Dm, Em, F, G, Am, Bdim.

Når vi byttar til ein annan dur-toneart, endrar akkordane seg tilsvarande. Til dømes, i G-dur, ville vi hatt G, Am, Hm, C, D, Em, F#dim.

Å lære seg korleis dei sju akkordane i ei dur-toneart er bygde opp, kan gjere det lettare å finne ut kva akkordar som høver saman i ulike toneartar. Sjølv om det som regel er desse sju akkordane ein brukarar i ein song, er det ofte ein brukar akkordar som strengt teke ikkje høyrer til i tonearten. Det er med på å gjere musikken meir spennande.

Ein modulasjon, eller toneartbyte, kan òg bidra til å skape variasjon og dynamikk i musikken. Då vil ein flytte frå ein toneart til ein annan, noko som kan gje ein heilt ny klang og atmosfære i musikken.

Å kjenne til desse grunnleggjande prinsippa om akkordar i dur-toneartar kan hjelpe deg til å forstå korleis musikk er bygd opp, og kan gje deg eit verktøy for å lage dine eigne melodiar og harmoniar.

5 SPØRSMÅL

5 SPØRSMÅL

5 SPØRSMÅL

Akkordrekkjer

Læringsmål

Læringsmål

Læringsmål

1. Kva er ei akkordrekkje?

2. Kva er ein vamp?

3. Korleis laga eigne akkordrekkjer?

4. Bruk av ulike akkordrekkjer i ulike delar av ein song.

5. Viktigheita av akkordrekkjer i songskriving.

Diskuter

Diskuter

Diskuter

Ein akkordrekkje, også kjend som progresjon eller sekvens, er ei rekkjefølgje av akkordar som skapar grunnlaget for ein song eller musikkstykke. Akkordrekkjene utgjer den harmoniske strukturen i musikken, og gir tonane i melodien eit fundament å spele mot. Ein song kan ha ein eller fleire akkordrekkjer, avhengig av antal ulike delar i songen, som vers, refreng, bru og såg vidare.

Vamp er ei bestemd type akkordrekkje. Den består av ein kort rekkje med akkordar som blir repetert om og om igjen. Dette kan skape ein slags rytmisk og harmonisk 'motor' som driv songen framover. Eit klassisk døme på ein vamp er i songen "When You Say Nothing At All" der akkordrekkjene |G |D |C| og |D går om og om igjen gjennom store delar av songen.

Å lage eigne akkordrekkjer kan verke vanskeleg i byrjinga, men det er ikkje så komplisert som det høyrest ut. Det første steget er å finne akkordar som høyrest bra ut saman. Dette kan vere basert på musikkteoretiske prinsipp, men det kan også vere like enkelt som å prøve seg fram til du finn noko du likar. Ein god regel å følgje når du lagar akkordrekkjer er å halde dei enkle. Det er ikkje naudsynt å ha mange ulike akkordar i ein akkordrekkje. Ofte er det dei einklasa akkordrekkjene som høyrest best ut, og som er enklast å spele om og om igjen.

Ulike akkordrekkjer kan brukast til ulike delar av ein song. Til dømes kan du ha ei akkordrekkje for verset, ei anna for refrenget, og kanskje ei tredje for brua. Dette kan hjelpe med å skape variasjon i songen, og kan hjelpe lyttaren å skilje mellom dei ulike delane av songen. Hugs at det er viktig å ha ein klar struktur i songen din, slik at lyttaren kan følgje med på kor songen er på veg.

Å skape ein song krev kreativitet, men også ein forståing for musikkteori og struktur. Akkordrekkjer er eit viktig verktøy i denne prosessen, og å lære seg korleis dei fungerer kan verkeleg hjelpe deg å utvikle din eigen musikalske stil.

5 SPØRSMÅL

5 SPØRSMÅL

5 SPØRSMÅL

STUDERE EIN LÅT

STUDERE EIN LÅT

LAGE AKKORDREKKJER

LAGE AKKORDREKKJER

Lyrikk

Læringsmål

Læringsmål

Læringsmål

1. Tenkje som ein poet

2. Fokus på rytme

3. Blande takt

4. Ikkje telje stavingar

5. Valfridom med rim

6. Gjentaking

7. Blande humor, alvor og sinne

8. Forståing av språket

9. Blir inspirert av andre

10. Ver ærleg

Diskuter

Diskuter

Diskuter

Å lage lyrikk til ein låt er ein kreativ prosess som involverar både poetiske og musikalske element.

Først, tenkje på dikt. Ein songtekst kan ofte vere eit dikt i sin eigen rett. På norsk, er dette kalla lyrikk - eit ord som også har røter i det engelske 'lyrics'. Begge orda kjem frå det antikke instrumentet lyre, som viser til den nær samanhengen mellom poesi og musikk.

Neste, tenkje på rytme. Songteksten din treng ikkje nødvendigvis å passe til ein spesifikk melodi, men det må ha ein slags rytme, eit pust, ein puls som du kjenner inni deg. Rytmen kan vere rask og ordtung som i rap, eller meir roleg og stillferdig med færre ord som i blues, eller noko midt imellom.

Du treng ikkje å bekymre deg for mykje om takta. Den kan endre seg, og dette er noko som er kjent som å blande takt. Likevel, du bør ikkje telje stavingar i songteksten. Så lenge det er ei rytme, vil komponisten, eller du vere i stand til å finne han, sjølv om nokre linjer er korte og andre er lange.

Rim er ikkje nødvendigvis viktig heller. Du kan velje å inkludere rim, eller ikkje. Det er heilt opp til deg. I nokre songtekster, som blues, rimar kanskje annakvar linje. Men hugs, gjentaking kan vere ein kraftig teknikk. Ei ny linje treng ikkje alltid å innehalde ny informasjon - det kan også vere ein gjentaking av tidligare ord eller frasar.

I songteksten din, ikkje vêr redd for å blande humor, alvor og sinne. Det er viktig å uttrykkje deg fritt. Det er også greitt å ikkje alltid forstå kva du skriv. Språket er ein mystisk og kraftfull ting, og det er ofte eldre, større og klokare enn oss.

Hugs også at det er heilt greitt å bli inspirert av, eller 'stele', frå andre poetar og artistar som gjer inntrykk på deg. Dette er ein vanleg del av den kreative prosessen.

Til slutt, ikkje vêr redd for å røpe deg. Vi er alle menneske, og inne i oss ser vi ganske like ut. Så ikkje vêr redd for å uttrykkje deg ærleg og autentisk gjennom songteksten din.

Å lage lyrikk til ein låt kan vere ein givande og kunstnarisk utfordrande oppgåve.

5 SPØRSMÅL

5 SPØRSMÅL

5 SPØRSMÅL

LAGE LYRIKK

LAGE LYRIKK

Melodi

Læringsmål

Læringsmål

Læringsmål

1. Start med å syngje

2. Overføre melodien til eit instrument

3. Lage og endre melodien

4. Eksperiment med harmoni

5. Fasit

Diskuter

Diskuter

Diskuter

Å lage ein melodi til ein song kan vere ein spanande og kreativ prosess. Det finaste med dette er at det er ingen fasit, men her er nokre steg som kan hjelpe deg i denne prosessen.

Dei mest minneverdige og kraftfulle melodiane er ofte dei som oppstår når du syng. Så start med å la tankane dine strøyme fritt og byrj å syng. Det kan vere nyttig å ha ein lydopptakar i nærleiken, slik at du kan ta vare på alle idéane dine. Det kan vere ein telefonsopptakar, ein digital opptakar, eller til og med ein gammal kassettspelar.

Når du har ein ide du er nøgd med, prøv å overføre melodien til eit besifringsinstrument, som ein gitar eller eit piano. Dette kan hjelpe deg å forstå strukturen i melodien betre, og det kan gje deg meir kontroll over melodien.

Når du har overført melodien til eit instrument, ta vare på det, anten ved å spele det inn eller skrive det ned i notar. Etter ei stund, kanskje nokre dagar eller ei veike, kom tilbake til melodien. Lytt til han igjen og sjekk om du framleis er nøgd med han. Om det er noko du vil endre, så gjer det, men hugs å lagre både den originale versjonen og den nye. På denne måten kan du samanlikne dei to versjonane seinare og sjå kva som fungerer best.

Når du er nøgd med melodien, kan du byrje å eksperimentere med harmoni. Kva akkordar passar til melodien? Vel ein toneart og lag akkordrekkjer som passar til melodien. Akkordar kan gi melodien djupne og fylde, og det kan bidra til å gi songen ein karakter.

Ikkje stress med å få alt perfekt på første forsøk. Melodiskaping er ein prosess, og det er heilt normalt å gjere endringar og justeringar undervegs. Det viktigaste er å ha det gøy med det og å utforske kreativiteten din. Lykke til med å lage melodien!

5 SPØRSMÅL

5 SPØRSMÅL

5 SPØRSMÅL

Lage låt

Læringsmål

Læringsmål

Læringsmål

1. Velje toneart

2. Spel akkordane i tonearten

3. Prøv ulike kombinasjonar og variasjonar av akkordar

4. Skriv ned ulike kombinasjonar av akkordar

5. Øv på å spele akkordrekkjene

6. Lytt til akkordrekkjene og utforsk melodiar

7. Vel språk og tema for songen

8. Produser songen

9. Lever songen til vurdering

Diskuter

Diskuter

Diskuter

Å lage ein song er ein kreativ prosess som krev både tid, tålmod og forståing for dei mange elementa til musikken. Først må du velje toneart. Dette er eit viktig val fordi tonearten påverkar stemninga i songen. Etter å ha valt toneart, spelar du akkordane i denne tonearten, anten med eit instrument som gitar eller piano, eller med eit digitalt hjelpemiddel.

Når du er komfortabel med akkordane, kan du prøve deg fram med ulike kombinasjonar og variasjonar for å skape eit unikt lydbilete. Når du har funne nokre kombinasjonar du likar, skriv dei ned og skap akkordrekkjer, før du avgjer kva rekkjefølgje dei skal ha i songen din. Dette vil utgjere grunnlaget for strukturen i songen din, som vanlegvis består av intro, vers, refreng, bru og outro.

Vidare bør du øve på å spele akkordrekkjene for å bli skikkeleg kjent med dei. Når du har ei klar forståing av strukturen i songen, kan du ta opp akkordrekkjene, anten ved å spele dei sjølv eller ved hjelp av digitale verktøy.

Så kjem melodien. Her kan du lytte til akkordrekkjene du har laga, og prøve å finne ein melodi som høver. Du kan nynne eller syngje til akkordrekkjene, eller du kan hente inspirasjon frå andre songar. Når du har funne ein melodi du likar, er det på tide å skrive songteksten.

Vel eit tema og eit språk for songen din, og lag eit tankekart med ord og fraser som passar til temaet. Deretter kan du organisere orda i frasar og verselinjer, og bruke ulike språklege verkemiddel som rim, metaforar og alliterasjon for å gje teksten meir liv. Når du er fornøgd med teksten, kan du skrive han ned og plassere den over akkordrekkjene.

Til slutt kjem produksjonen av songen. Her vel du eller lagar rytmar som passar til songen din, og legg til eit bassmønster som følgjer akkordrekkjene. Du kan også leggje til andre instrument for å skape variasjon og djupn i songen. Songen din blir så produsert ved hjelp av musikkproduksjonsprogramvare, der du kan justere lydnivået på instrumenta, panorere lyden, og leggje til effekter. Når du er nøgd med resultatet, er songen klar for å bli vurdert av andre, anten det er læraren din, vener, musikkprodusentar, eller publikum på nettet. Å lage ein song er ein lang prosess, men ved å følgje desse stega, kan du skape noko både kreativt og teknisk. Lykke til!

5 SPØRSMÅL

5 SPØRSMÅL

5 SPØRSMÅL

BYGG DIN EGEN SANGSTRUKTUR

BYGG DIN EGEN SANGSTRUKTUR

BYGG DIN EGEN SANGSTRUKTUR